Jest prosty w przygotowaniu, bo nie trzeba go gotowaæ. Na stole pojawia siê wiêc bardzo szybko, a przecie¿ gdy jest gor±co nikt nie lubi spêdzaæ zbyt wiele czasu w kuchni. Mo¿na przygotowaæ go z warzyw - najlepiej smakuje wiosn± i latem, gdy mo¿emy u¿yæ ¶wie¿ych sk³adników. Równie dobrze mo¿emy przygotowaæ go z owoców, na s³odko, kwa¶no lub mieszaj±c smaki. Najprostszy ch³odnik przygotujemy na bazie kefiru, jogurtu naturalnego, ¶mietany lub kwa¶nego mleka. Jednak sposobów, by wype³niæ talerz w upalne lato jest wiele. Belgowie z pewno¶ci± przyrz±dz± go z dodatkiem piwa, a rosyjsk± okroszkê przygotowuje siê na bazie kwasu chlebowego.
Ch³odnik to ¼ród³o witamin i warto¶ci od¿ywczych. Przygotowany z produktów mlecznych zawiera du¿o bia³ka, ponadto ¶wie¿e warzywa i owoce bogate s± w witaminy. Ch³odniki s± wiêc nie tylko niskokaloryczne, ale równie¿ lekkostrawne. Ch³odnik w gor±ce dni ch³odzi nasz organizm przynosz±c ulgê, orze¼wia i wzmacnia.
W krajach o gor±cym klimacie ch³odnik brzmi jak wybawienie. Prosty, ³atwy i szybki do przygotowania stanowi sta³y punkt w menu mieszkañców tych pañstw. Hiszpanie maj± swoje s³ynne gazpacho . Dzi¶ kojarzone jest g³ównie z gazpacho pomidorowym, które zadomowi³o siê w kuchni dopiero po przywiezieniu na Stary Kontynent pomidorów. Ale wcze¶niej by³o ajo blanco - bia³e gazpacho przyrz±dzane z mielonych migda³ów z dodatkiem czosnku, oliwy i chleba. Pomidorowe gazpacho to specja³ andaluzyjski, choæ korzenie potrawy prawdopodobnie siêgaj± krajów arabskich. Pocz±tkowo mieszkañcy Andaluzji przyrz±dzali zupê z czerstwego chleba, czosnku, oliwy, soli i octu. Z czasem do receptury dodano pomidory oraz inne warzywa. Potrawa szczególnie popularna by³a w¶ród robotników i mieszkañców wsi, którzy gazpacho mogli przygotowaæ z najtañszych sk³adników, a zupa orze¼wia³a podczas pracy w upalne dni.
Istnieje wiele rodzajów gazpacho. Nie wszystkie zawieraj± pomidory. W Hiszpanii spróbowaæ mo¿na równie¿ gazpacho z awokado , winogronami, miêsem lub owocami morza.
Vichyssoise to ch³odnik, którego nazwa mo¿e jednoznacznie kojarzyæ siê z Francj±, ale okazuje siê, ¿e pochodzenie zupy to wcale nie taka prosta sprawa. Ziemniaczno - porowy ch³odnik sta³ siê tematem sporu pomiêdzy Amerykanami i Francuzami. Obydwa narody twierdz±, ¿e zupa to ich wynalazek. Kto ma racjê? Do koñca nie wiadomo. Prawdopodobnie, jak to w przypadku wielu kulinarnych sporów bywa, receptury zadomowi³y siê kuchniach obydwu narodów w podobnym czasie. Gêsty krem z porów i ziemniaków nie wszystkim kojarzy siê z substancj± ch³odz±c±, dlatego niektórzy zaczêli podawaæ potrawê na ciep³o. W upa³y nie radzimy.
Okroszka kruszy nawet najbardziej zatwardzia³e podniebienie. Swój zdecydowany smak zawdziêcza kwasowi chlebowemu, który stanowi podstawê klasycznego przepisu. Jednak, jak w wiêkszo¶ci tradycyjnych receptur i ta przez lata ulega³a modyfikacjom. Kwas bywa czêsto zastêpowany kefirem, wod± mineraln±, a nawet piwem. Którejkolwiek jednak wersji spróbujemy mo¿emy byæ pewni, ¿e zupa nasyci i zachwyci. Nazwa potrawy pochodzi od rosyjskiego s³owa kruszyæ. Oprócz p³ynnej podstawy do zupy dodaje siê pokrojone w kostkê ogórki, czêsto równie¿ posiekan± dymkê, ziemniaki, jajka oraz miêso wieprzowe lub szynkê.
Na Ba³kanach w upalne dni króluje tarator . Ten specja³ kuchni bu³garskiej podawany jest najczê¶ciej jako przystawka, a nie g³ówne danie. Do przygotowania ch³odnika potrzebne s± jogurt, ogórki, koperek, czosnek, woda oraz olej. W niektórych wersjach dodaje siê równie¿ posiekane orzechy w³oskie oraz ocet.
O "cho³od¼cu litewskim" pisa³ Mickiewicz w "Panu Tadeuszu". Tadeusz po powrocie do domu zosta³ przywitany w³a¶nie t± potraw±, która czêsto go¶ci³a na szlacheckich sto³ach. Ch³odnik litewski najlepiej smakuje wiosn±, kiedy dostêpne s± m³ode jarzyny. Botwinka, jogurt lub zsiad³e mleko albo kefir, oraz kiszone ogórki tworz± wspania³± kompozycjê smakow±. Ch³odnik podaje siê czêsto z dodatkami - koprem, jajkiem ugotowanym na twardo, rzodkiewk± lub dymk±. Oprócz kuchni polskiej i litewskiej, potrawa zadomowi³a siê te¿ na Bia³orusi, Ukrainie i w Rosji.
