We Włoszech to bardzo popularna potrawa. Może służyć jako dodatek lub królować na stole jako samodzielne danie. W każdym regionie kluski podawane są na inny sposób.
Jeden z najstarszych przepisów na gnocchi to kluski z semoliny (rodzaj kaszki pszennej), która nie jest u nas dostępna, ale można zastąpić ją kaszą manną. Ten rodzaj klusek jest szczególnie popularny w Rzymie. Gnocchi di semolino alla romana mają inny kształt niż kopytka (to małe płaskie talarki) i podaje się je bez sosu.
W Toskanii zajadają się natomiast gnocchi con ricotta e spinaci, czyli kluskami z sera ricotta i szpinaku, zwanymi również ravioli nudi. W niektórych regionach Włoch ciasto wykonuje się również z dodatkiem skruszonego chleba (gnocchi di pane).
Jednak włoskie kluseczki pozostawiają szerokie pole do eksperymentowania. Ciasto może powstać z puree ziemniaczanego (tu ukłon w stronę kopytek), jarzynowej pasty, można dodać ser lub zastąpić zwykła mąkę mąką gryczaną. Wspaniale smakują z sosami - szczególnie z pesto i sosem pomidorowym, choć tak naprawdę można je jeść nawet ze stopionym masłem. Aby sos wtopił się w kluskę warto wykonać w cieście malutkie rowki. Można wykorzystać do tego specjalną drewnianą deskę z nacięciami, dzięki której szybko takie rowki zrobimy.
Gnocchi mają również swoje międzynarodowe odmiany. Wraz z falą emigracji ze Starego Kontynentu na początku ubiegłego wieku trafiły do Ameryki Południowej. W Brazylii nazywają je nhoque, a w krajach hiszpańskojęzycznych noquis.
Z kluskami wiąże się też żywa do dziś tradycja. Tradycyjnie jada się je bowiem 29 dnia każdego miesiąca. Niektórzy wkładają wówczas pod talerz banknot na szczęście. Jedna z anegdot głosi, iż danie serwuje się akurat tego dnia, bo dawni robotnicy 29, na dzień przed wypłatą, nie mieli pieniędzy i stać ich było wyłącznie na... noquis. Inni twierdzą, iż celebruje się je w tym czasie, gdyż to właśnie 29 obchodzony jest dzień świętego Panatelona, jednego z patronów Wenecji.
Argentyńskie gnocchi
Składniki:
4 szklanki mleka
1.5 szklanki kaszy manny
1/2 szklanki pokrojonego w kostkę masła
1 szklanka kwaśnej śmietany
3/4 szklanki startego parmezanu
1/2 szklanki posiekanych orzechów pecan lub włoskich
sól
gałka muszkatołowa
2 żółtka
Zagotuj mleko. Powoli, ciągle mieszając drewnianą łyżką, wsypuj kaszę mannę. Zmniejsz ogień i gotuj jeszcze kilka minut, cały czas mieszając. Zdejmij z ognia, dodaj masło, pół szklanki parmezanu, śmietanę, orzechy, szczyptę gałki i żółtka. Wymieszaj, posól. Masę rozsmaruj na stolnicy, wytnij kółeczka (np. szklanką), posyp resztą parmezanu. Gnocchi ułóż na blasze wyłożonej pergaminem, piecz na złoty kolor w temp. 175°C (20 minut).