Szafran: drogi i szlachetny
Szafran to stara i najdroższa na świecie przyprawa. Wykorzystywany jest już od ponad trzech tysięcy lat. Ma różne zastosowanie - przede wszystkim w kulinariach, lecz także w przemyśle kosmetycznym czy farmaceutycznym. Szczególnie w Chinach i Indiach szafranu używało się i wciąż używa się jako barwnika. Szafran nie rośnie już dziko; można go spotkać jedynie na uprawach. Najwięcej, bo ponad połowę szafranu produkuje Iran.
Szafran: jak powstaje?
Uzyskiwanie szafranu jest żmudne i pracochłonne - należy ręcznie wybrać go z pręcików krokusa purpurowego. Sam szafran ma kolor żółtopomarańczowy. Do uzyskania kilograma szafranu potrzeba aż 150 tysięcy znamion, czyli części słupka rośliny. To dlatego jest taki drogi - kilogram dobrego szafranu może kosztować nawet... 40 tysięcy złotych! Na szczęście sprzedawany jest też w malutkich dawkach liczonych w dziesiętnych grama. Mała torebeczka szafranu kosztuje około 10 złotych.
Szafran: na dobry nastrój
To już pewne - szafran ma łagodne działanie antydepresyjne. Zwiększa stężenie serotoniny i dopaminy w ośrodkowym układzie nerwowym. Dopamina to tak zwany "hormon szczęścia", który w niektórych sytuacjach wytwarzamy naturalnie, na przykład podczas uprawiania sportu, przyjmowania używek (alkoholu, papierosów) czy pobudzenia emocjonalnego. Niestety działanie dopaminy trwa tylko moment - później zaliczamy klasyczny dół, czyli gwałtowne obniżenie nastroju. Serotonina wpływa na nasz apetyt, jakość snu, ciśnienie krwi. Dostarczanie tych dwóch substancji skutkuje poprawą samopoczucia, pomaga też utrzymywać równowagę psychiczną.
Szafran: lecznicza moc
Olejki eteryczne szafranu wykazują działanie przeciwnowotworowe - mają antyoksydanty, czyli związki, które walczą z nadmiarem wolnych rodników powodujących raka i przedwczesne starzenie się. Naukowcy przypuszczają, że szafran może być pomocny w leczeniu wrzodów żołądka. W medycynie ludowej przyprawa była używana do leczenia przeziębień, ospy wietrznej, astmy, szkarlatyny, artretyzmu czy chorób reumatycznych. Wierzono, że wpływa dobrze na potencję - spożywali go mężczyźni, którzy mieli problem z erekcją i płodnością.
Szafran: nie przesadź!
Szafran ma intensywny smak z korzenną, piżmową, odrobinę ostrą nutą. Należy go dodawać w umiarze - dwie nitki szafranu w zupełności wystarczą, by przyprawić i zabarwić potrawę. Zbyt dużo szafranu sprawi, że jedzenie będzie niesmaczne, a nawet niezdrowe. Nadmiar szafranu wywołuje wymioty, biegunkę, krwawienia z przewodu pokarmowego i układu moczowego. 20 gramów szafranu może nawet zabić!
Przepis na zapiekankę warzywną z kremem szafranowym
Składniki:
- 3 pęczki młodych marchewek oskrobanych i bez natki
- 1 szklanka zielonego groszku (może być mrożony)
- 1 łyżka oliwy
- 1 mała cebula pokrojona w cienkie piórka
- 1/2 łyżeczki nitek szafranu
- 2 szalotki pokrojone w cienkie piórka
- 1 por (tylko biała część) pokrojony w cieniutkie krążki
- 5-7 pieczarek
- 1 łyżeczka posiekanego świeżego tymianku
- 1/2 szklanki wytrawnego białego wina
- 2/3 szklanki bulionu warzywnego
- 1/3 szklanki śmietany kremówki (30-proc.)
- 1/2 pęczka obranych i oczyszczonych szparagów pokrojonych na połówki
- 10 dag listków szpinaku
- masło do formy
Sposób przygotowania:
Rozgrzej piekarnik do 170°C. Posmaruj masłem żaroodporną formę o pojemności 1 litra. Obgotuj marchewki w osolonej wodzie przez 2 minuty, wyjmij je i odsącz. Jeśli używasz świeżego groszku, obgotuj go w tej samej wodzie (również przez 2 minuty), a po wyjęciu włóż na moment do wody z lodem, aby nie stracił koloru. W rondlu rozgrzej oliwę, zeszklij cebulę, dodaj pory i uduś do miękkości (około 4 minut). Włóż szafran, dodaj marchewki i grzybki pokrojone na połówki, posyp tymiankiem, przypraw do smaku solą i pieprzem. Wlej wino i podgrzewaj, aż prawie całe wyparuje. Wtedy dodaj bulion, duś około 4 minut. Następnie wlej śmietanę, a gdy się zagotuje, dodaj groszek, szparagi i szpinak. Przełóż do przygotowanej formy i piecz 30 minut, aż zapiekanka zacznie bulgotać, a jej wierzch się zarumieni.
Przepis pochodzi z Nowej Kuchni Polskiej.
To także może cię zainteresować:
> Pulpeciki wołowe z szafranem
> Puchar z owocami w sosie z szafranem i miętą
