Święto Chanuka to jedno z najważniejszych świąt judaizmu. Jego obchody rozpoczynają się 25. dnia miesiąca kislew (w tym roku 20 grudnia) i trwają osiem dni. To radosne święto obchodzone jest na pamiątkę powstania Machabeuszy, do którego doszło w II w. p.n.e. Po zakończeniu walk, gdy przystąpiono do sprzątania świątyni okazało się, że "na stanie" jest tylko jedna buteleczka oleju, który wystarczy na jeden dzień oświetlania wnętrz. Niespodziewanie skąpy zapas oleju wystarczył jednak aż na osiem dni. Na pamiątkę tego wydarzenia, podczas obchodów Chanuki codziennie zapala się jedną świece na dziewięcioramiennym świeczniku zwanym chanukiją.
Z powyższą opowieścią wiąże się także zwyczaj podawania podczas Chanuki dań smażonych na oleju. Najpopularniejsze dania, jakie towarzyszą obchodom tego święta to latkes, czyli chrupiące placki ziemniaczane, pączki (po hebrajsku "sufganiyot"), zwykle nadziewane słodką konfiturą, a także faworki i naleśniki.
LATKES - PLACKI ZIEMNIACZANE
Składniki:
4-5 ziemniaków (ok. 1 kg)
1 średnia cebula
1 jajko
2 łyżki mąki
sól i świeżo mielony pieprz
olej roślinny do smażenia
Do podania - sos jabłkowy:
4 jabłka szczypta cynamonu
sok z 1/2 cytryny
1/2 szklanki soku z pomarańczy
1 łyżka cukru
Sposób przygotowania: Przygotuj sos: jabłka obierz, usuń gniazda nasienne, pokrój w 2 cm kostkę. Przełóż jabłka do garnka, dodaj sok z cytryny, sok z pomarańczy oraz przyprawy. Duś na małym ogniu przez ok. 20 minut, aż jabłka się rozpadną i zamienią w gęsty mus. Dopraw cukrem.
Przygotuj placki: Ziemniaki obierz, przełóż do miski z lodowatą wodą. Odcedź na durszlaku. Zetrzyj na tarce na grubych oczkach. Cebulę obierz, zetrzyj na średnich oczkach. Przełóż cebulę z ziemniakami na sitko i odciśnij płyn. Przełóż ziemniaki z cebulą do miski, dodaj jajko, mąkę oraz przyprawy, dokładnie wymieszaj. Na patelni rozgrzej 1 cm warstwę oleju. Gdy będzie gorący, nakładaj na tłuszcz porcje ciasta ziemniaczanego i lekko je rozpłaszczaj, by uformować placuszki. Na raz nie kładź na patelni więcej niż 3-4 placuszki, by nie obniżać temperatury oleju. Smaż z obu stron na rumiano. Usmażone placuszki przekładaj na talerz wyłożony papierowym ręcznikiem. Podawaj ciepłe z sosem jabłkowym.
SUFGANIYOT - PĄCZKI
Składniki:
550 g mąki pszennej
250 ml letniej wody lub mleka
2 opakowania drożdży instant
100 g cukru
1 łyżeczka esencji waniliowej
szczypta soli
4 żółtka
4 łyżki margaryny lub masła
1 słoik konfitury truskawkowej olej do smażenia
Do połowy porcji wody lub mleka dodaj drożdże, wymieszaj, odstaw na 5 minut. Do miski przesiej mąkę, dodaj cukier, sól i cynamon i wymieszaj. Dodaj rozpuszczone drożdże oraz pozostałą wodę lub mleko, esencję waniliową oraz żółtka. Wymieszaj, aż powstanie jednolite ciasto. Wyrabiaj ciasto przez ok. 10 minut, dodając w międzyczasie masło, aż będzie elastyczne i przestanie się kleić do dłoni. Przełóż ciasto do miski wysmarowanej olejem, przykryj czystą ściereczką i odstaw do wyrośnięcia w temp. pokojowej na 1 godzinę lub w lodówce na całą noc.
Wyrośnięte ciasto przełóż na stolnicę obsypaną mąką. Rozwałkuj na grubość ok. 2 cm. Wytnij szklanką krążki z ciasta. Przykryj je czystą ściereczką i zostaw na 15 minut do wyrośnięcia. Na każdym placuszku ułóż porcję konfitury truskawkowej i zamknij ją w cieście, formując kulkę.
W garnku lub na głębokiej patelni rozgrzej olej do 175 stopni Celsjusza (warstwa ok. 7-8 cm, by pączki mogły pływać). Wrzucaj do rozgrzanego tłuszczu pączki, po 3-4 na raz. Smaż z obu stron, aż będą rumiane. Odłóż na talerz wyłożony papierowym ręcznikiem do ostudzenia.
