Przepisy na Wielkanoc - tradycyjne dania, przekąski i słodkości na świąteczny stół

Zgodnie z tradycją, do wielkanocnego koszyczka wkładamy: chleb, wędlinę, jajka, sól, chrzan, kawałek babki, czasem także ser i baranka cukrowego lub zrobionego z ciasta. Także opracowując plan przygotowań i przepisy na Wielkanoc, zwykle nie nastawiamy się na nowości, a sięgamy po receptury sprawdzone od lat.

Tradycyjne przepisy na Wielkanoc:

  • W klasycznym wielkanocnym menu nie może zabraknąć przede wszystkim: żurku lub białego barszczu (zależnie od regionu) i jajek - zwykle faszerowanych, ale również po prostu tych z majonezem.
  • Jeśli nie przepadasz za gotowymi wędlinami, możesz przygotować domowe pieczenie, a także pasztety.
  • Wielkanocną ucztę dobrze zakończyć czymś na słodko.  A może pascha, sernik, mazurek lub baba drożdżowa? Wybór jest duży i każdy znajdzie coś dla siebie.

Przepisy na Wielkanoc: Na początek barszcz biały albo żurek

Żurek w chlebowej miseczce
Żurek w chlebowej miseczce Fot. Shutterstock

U jednych najpierw na stole pojawia się barszcz biały, u innych żurek, a jeszcze inni zastanawiają się, jaka tak właściwie jest między nimi różnica? Do obu potrzebny jest zakwas - niektórzy rozróżniają te dwie wielkanocne zupy właśnie po jego rodzaju: biały barszcz według nich można zrobić z zakwasu pszennego, a żur z żytniego. Choćby ten przepis na barszcz biały wielkanocny przeczy jednak tej teorii.

Oba te dania wielkanocne podajemy zazwyczaj z białą kiełbasą (w kawałku lub pokrojoną drobniej), jajkiem (tu też panuje dowolność co do formy), rzadziej z grzybami.

Żurek z pieczoną białą kiełbaską

500 g wędzonego boczku
3 ząbki czosnku
3 liście laurowe
łyżeczka majeranku
3 surowe białe kiełbasy
olej
3 cebule
pół litra zakwasu na żur
150 g chrzanu
3 łyżki śmietany 18-proc.
sól
biały pieprz

Boczek kroimy na duże kawałki, wkładamy do rondla. Dodajemy 2 posiekane ząbki czosnku, listki laurowe i majeranek. Wlewamy 2 litry wody, gotujemy. Kiełbasy nacinamy w poprzek z obydwu stron. Formę skrapiamy olejem, układamy jedną pokrojoną w piórka cebulę i pozostały pokrojony ząbek czosnku, posypujemy majerankiem. Wkładamy kiełbaski, skrapiamy olejem. Pieczemy 20 minut w 180 stopniach Celsjusza. Jedną z pozostałych cebul kroimy na ćwiartki, opalamy nad płomieniem. Wkładamy do gotującego się boczku, gotujemy 5 minut. Cebulę wyrzucamy, boczek wyjmujemy, kroimy w małą kostkę i obsmażamy na patelni. Z powrotem wkładamy do wywaru. Wlewamy zakwas, dodajmy chrzan i śmietanę, przyprawiamy, mieszamy. Żurkiem zalewamy kiełbaski.

Jajka to podstawa - jakie przepisy na Wielkanoc?

Jajka z ostrą papryką
Jajka z ostrą papryką Fot. iStock

Jajko to symbol nowego życia, więc nic dziwnego, że jajka na Wielkanoc jemy na potęgę i w różnych formach: z majonezem, faszerowane na przeróżne sposoby (m.in. szynką, musem z łososia lub pastą chrzanową). Te wcześniej pomalowane (oczywiście ugotowane na twardo) to nie tylko ozdoba stołu, ale także niezbędny rekwizyt do "bitew na pisanki". Każdy wybiera własne jajko i wygrywa ten, czyje pozostanie z nienaruszoną skorupką po tłuczeniu z jajem przeciwnika.

Czytaj również: Jajka na Wielkanoc - jak je przygotować i z czym podać?

Jajka są również składnikiem sosu, który doskonale sprawdzi się jako dodatek do mięs, ryb w galarecie i...  samych jajek.

Sos wielkanocny polski

3-4 ugotowanych na twardo jajek
sok z 3 cytryn
1/2 l gęstej lekko kwaśnej śmietany
2-3 pęczki posiekanego szczypiorku
1 czubata łyżka utartej na miazgę cebuli
1-2 łyżki posiekanej natki pietruszki
1/2 łyżki świeżo utartego chrzanu
sól
pieprz
cukier puder do smaku

Jaja kroimy na pół i wyjmujemy żółtka, które następnie ucieramy na jednolitą masę z sokiem cytrynowym. Masę rozprowadzamy śmietaną, dodajemy szczypiorek, cebulę, pietruszkę oraz chrzan. Starannie mieszamy. Dosmaczamy solą, pieprzem i cukrem pudrem. Na koniec dodajemy posiekane białka. Ewentualnie część śmietany możemy zastąpić majonezem (w proporcji 1 część majonezu na 3 części śmietany). Gotowy sos wkładamy na 2-3 godziny do lodówki.

Przepisy na Wielkanoc: Mięsa na półmiski, pasztety na talerze

Domowy pasztet wielkanocny
Domowy pasztet wielkanocny Fot. iStock

Coraz rzadziej pieczemy własne wędliny i pasztety, ale chociaż od święta warto. Można przygotować schab nadziewany śliwką, morelą lub jajkiem (można nim "nadziać" także pasztet). Świetnie sprawdzi się także szynka.

Wędliny własnej roboty są najczęściej dużo zdrowsze od tych oferowanych w sklepach, zawierających konserwanty i niestety często ostrzykiwanych wodą. Domowe wyroby zazwyczaj zachowają świeżość przez dłuższy czas, niż te krojone na plastry jeszcze w sklepie.

Czytaj również:

Pasztet na Wielkanoc? Obowiązkowo! Ale niekoniecznie z mięsa

Schab, szynka i nie tylko - mięsa na Wielkanoc [7 przepisów]

Ciasta na Wielkanoc: mazurek, babka i sernik

Ciasta na Wielkanoc - co zrobić, żeby mazurek, sernik i babka na pewno się udały? [PORADNIK]
Ciasta na Wielkanoc - co zrobić, żeby mazurek, sernik i babka na pewno się udały? [PORADNIK] Fot. iStock

Te trzy ciasta to najczęściej przygotowywane słodkie przepisy na Wielkanoc. Po paschę wielkanocną, choć ma swoich wiernych fanów, nie sięgamy aż tak często, nie jest popularna we wszystkich regionach Polski - bardziej znana jest na wschodzie, a także na południu kraju.

Jeśli chodzi o mazurki, to można piec je zarówno na cieście kruchym, jak i biszkoptowym czy nawet makaronikowym, a polać np. masą kajmakową lub na bazie czekolady (czytaj również: Mazurek na Wielkanoc - jak go przygotować, by był doskonały? Porady i przepisy). Babki mogą być drożdżowe lub ucierane, a serniki... tu wybór jest niemal nieograniczony.

Poznaj nasze przepisy na:

Wielkanocne mazurki

Bardziej i mniej tradycyjne babki

Paschy na szybko i klasyczne

Doskonałe serniki

Zobacz wideo