U jednych najpierw na stole pojawia się barszcz biały, u innych żurek, a jeszcze inni zastanawiają się, jaka tak właściwie jest między nimi różnica? Do obu potrzebny jest zakwas - niektórzy rozróżniają te dwie wielkanocne zupy właśnie po jego rodzaju: biały barszcz według nich można zrobić z zakwasu pszennego, a żur z żytniego. Choćby ten przepis na barszcz biały wielkanocny przeczy jednak tej teorii.
Oba te dania wielkanocne podajemy zazwyczaj z białą kiełbasą (w kawałku lub pokrojoną drobniej), jajkiem (tu też panuje dowolność co do formy), rzadziej z grzybami.
Żurek z pieczoną białą kiełbaską
500 g wędzonego boczku
3 ząbki czosnku
3 liście laurowe
łyżeczka majeranku
3 surowe białe kiełbasy
olej
3 cebule
pół litra zakwasu na żur
150 g chrzanu
3 łyżki śmietany 18-proc.
sól
biały pieprz
Boczek kroimy na duże kawałki, wkładamy do rondla. Dodajemy 2 posiekane ząbki czosnku, listki laurowe i majeranek. Wlewamy 2 litry wody, gotujemy. Kiełbasy nacinamy w poprzek z obydwu stron. Formę skrapiamy olejem, układamy jedną pokrojoną w piórka cebulę i pozostały pokrojony ząbek czosnku, posypujemy majerankiem. Wkładamy kiełbaski, skrapiamy olejem. Pieczemy 20 minut w 180 stopniach Celsjusza. Jedną z pozostałych cebul kroimy na ćwiartki, opalamy nad płomieniem. Wkładamy do gotującego się boczku, gotujemy 5 minut. Cebulę wyrzucamy, boczek wyjmujemy, kroimy w małą kostkę i obsmażamy na patelni. Z powrotem wkładamy do wywaru. Wlewamy zakwas, dodajmy chrzan i śmietanę, przyprawiamy, mieszamy. Żurkiem zalewamy kiełbaski.
Jajko to symbol nowego życia, więc nic dziwnego, że jajka na Wielkanoc jemy na potęgę i w różnych formach: z majonezem, faszerowane na przeróżne sposoby (m.in. szynką, musem z łososia lub pastą chrzanową). Te wcześniej pomalowane (oczywiście ugotowane na twardo) to nie tylko ozdoba stołu, ale także niezbędny rekwizyt do "bitew na pisanki". Każdy wybiera własne jajko i wygrywa ten, czyje pozostanie z nienaruszoną skorupką po tłuczeniu z jajem przeciwnika.
Czytaj również: Jajka na Wielkanoc - jak je przygotować i z czym podać?
Jajka są również składnikiem sosu, który doskonale sprawdzi się jako dodatek do mięs, ryb w galarecie i... samych jajek.
Sos wielkanocny polski
3-4 ugotowanych na twardo jajek
sok z 3 cytryn
1/2 l gęstej lekko kwaśnej śmietany
2-3 pęczki posiekanego szczypiorku
1 czubata łyżka utartej na miazgę cebuli
1-2 łyżki posiekanej natki pietruszki
1/2 łyżki świeżo utartego chrzanu
sól
pieprz
cukier puder do smaku
Jaja kroimy na pół i wyjmujemy żółtka, które następnie ucieramy na jednolitą masę z sokiem cytrynowym. Masę rozprowadzamy śmietaną, dodajemy szczypiorek, cebulę, pietruszkę oraz chrzan. Starannie mieszamy. Dosmaczamy solą, pieprzem i cukrem pudrem. Na koniec dodajemy posiekane białka. Ewentualnie część śmietany możemy zastąpić majonezem (w proporcji 1 część majonezu na 3 części śmietany). Gotowy sos wkładamy na 2-3 godziny do lodówki.
Coraz rzadziej pieczemy własne wędliny i pasztety, ale chociaż od święta warto. Można przygotować schab nadziewany śliwką, morelą lub jajkiem (można nim "nadziać" także pasztet). Świetnie sprawdzi się także szynka.
Wędliny własnej roboty są najczęściej dużo zdrowsze od tych oferowanych w sklepach, zawierających konserwanty i niestety często ostrzykiwanych wodą. Domowe wyroby zazwyczaj zachowają świeżość przez dłuższy czas, niż te krojone na plastry jeszcze w sklepie.
Czytaj również:
Pasztet na Wielkanoc? Obowiązkowo! Ale niekoniecznie z mięsa
Schab, szynka i nie tylko - mięsa na Wielkanoc [7 przepisów]
Te trzy ciasta to najczęściej przygotowywane słodkie przepisy na Wielkanoc. Po paschę wielkanocną, choć ma swoich wiernych fanów, nie sięgamy aż tak często, nie jest popularna we wszystkich regionach Polski - bardziej znana jest na wschodzie, a także na południu kraju.
Jeśli chodzi o mazurki, to można piec je zarówno na cieście kruchym, jak i biszkoptowym czy nawet makaronikowym, a polać np. masą kajmakową lub na bazie czekolady (czytaj również: Mazurek na Wielkanoc - jak go przygotować, by był doskonały? Porady i przepisy). Babki mogą być drożdżowe lub ucierane, a serniki... tu wybór jest niemal nieograniczony.
Poznaj nasze przepisy na: