Pęczak - zdrowy, sycący, pyszny!

Pęczak uznaje się za jedną z bardziej wartościowych kasz. Pełno w nim błonnika, witamin z grupy B (zwłaszcza B1) oraz minerałów, takich jak magnez, miedź czy fosfor. Przy tym jego duże ziarna pięknie prezentują się w sałatkach czy potrawkach. Oto kilka przepisów na dania z pęczakiem.
Pęczak z orzechami i czosnkiem Pęczak z orzechami i czosnkiem Fot. Marcin Klaban / Agencja Wyborcza.pl

Pęczak z orzechami i czosnkiem

Kasza i orzechy to zgrany duet. Oprócz włoskich, możesz dodać do pęczaku zarówno orzechy laskowe, jak i orzeszki ziemne.

Składniki:

10 dag kaszy pęczak
2 garście orzechów włoskich
2 łyżki oliwy
1 ząbek czosnku
1 łyżka słodkiej papryki
1 łyżeczka ostrej papryki
sól
pieprz

Sposób przygotowania:

Gotujemy pęczak (1 szklanka kaszy na 2 szklanki osolonego wrzątku). Orzechy drobno siekamy. Rozgrzewamy oliwę na patelni, wrzucamy orzechy i zmiażdżony czosnek, smażymy ok. 1 min, tak aby czosnek się nie przypalił. Dodajemy obie papryki, smażymy wszystko jeszcze pół minuty i dodajemy pęczak. Doprawiamy solą i pieprzem. Mieszamy, smażymy kolejną minutę i podajemy, póki gorące.

Autor: Maria Szkop

Gulasz wołowy z kaszą pęczak Gulasz wołowy z kaszą pęczak Fot. Ewelina Kittner

Gulasz wołowy z kaszą pęczak

Gulasz z dodatkiem kaszy to danie wprost stworzone na obiad w chłodniejsze dni. Nasyci na długo, a przy tym rozgrzeje, zwłaszcza, jeśli dodasz do niego nieco ostrej papryki.

Składniki:

400-500g mięsa wołowego na gulasz
1 cebula
4 marchewki
1 łyżka mąki
1 łyżka koncentratu pomidorowego
2 liście laurowe
ziele angielskie (4 kuleczki)
bulion (tak, aby przykryło mięso)
sól
pieprz
olej do smażenia
150g kaszy pęczak

Sposób przygotowania:

Kaszę ugotuj zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Mięso opłucz, osusz ręcznikiem papierowym. Pokrój na kawałki i oprósz mąką. Smaż na rozgrzanym oleju. Mięso ściągnij z patelni i przełóż na talerz. Cebulę i marchewki pokrój w kostkę i smaż na tym samym tłuszczu co mięso. Ponownie wrzuć mięso na patelnię, wlej bulion, dodaj liście laurowe, ziele angielskie i koncentrat pomidorowy. Duś pod przykryciem przez 1,5-2 godzin 40-50 minut co jakiś czas mieszając. Kaszę wsyp do gulaszu. Podawaj gorące. Jeśli mięso wołowe nie jest wystarczająco miękkie wrzuć do gotującego się gulaszu 1/2 kiwi na 10 minut.

Autor: Ewelina Kittner (Blog Anyżkowo)

pieczone marchewki z pęczakiem i miodem pieczone marchewki z pęczakiem i miodem fot. Dominika Wójciak

Pieczone marchewki z pęczakiem i miodem

Masz ochotę na coś słodkiego i zdrowego zarazem? Połącz pęczak z pieczonymi marchewkami. Poza sezonem możesz pominąć dodatek śliwek lub użyć mrożonych.

Składniki:

100 g pęczaku, moczonego w wodzie przez noc
8-10 marchewek
10 śliwek węgierek
łyżka miodu
4 łyżki prażonych ziaren słonecznika

Dodatki:
4 łyżki oleju słonecznikowego z pierwszego tłoczenia
łyżeczka suszonego majeranku
pęczek natki pietruszki
sól

Sposób przygotowania:

Pęczak płuczemy, zalewamy zimną wodą, dodajemy 1/2 łyżeczki soli i gotujemy al dente 15-20 minut. Odcedzamy i mieszamy z 2 łyżkami oleju. Marchewki obieramy i kroimy w podłużne słupki (jak frytki). Węgierki myjemy, kroimy na połówki i usuwamy pestki. W naczyniu do zapiekania układamy marchewki i śliwki. Dodajemy 2 szczypty soli, majeranek, miód i pozostały olej. Dokładnie mieszamy dłońmi i wstawiamy na 30-40 minut do piekarnika rozgrzanego do 200 st. (marchewki mają być upieczone, ale wciąż lekko chrupiące). W trakcie pieczenia składniki delikatnie mieszamy, by marchewki równomiernie obtaczały się w sokach. Mieszamy je z pęczakiem. Posypujemy grubo posiekaną natką i prażonym słonecznikiem.

Autor: Dominika Wójciak

Galas na pęczaku Galas na pęczaku Fot. Łukasz Giza / Agencja Wyborcza.pl

Danie jednogarnkowe z pęczaku - Galas

Lubisz kasze na słodko? Pęczak możesz przygotować również z dodatkiem bakalii. Oprócz śliwek i rodzynek można dodać do niego także inne ulubione suszone owoce lub posiekane orzechy.

Danie jednogarnkowe z pęczaku - Galas

1/2 kg kaszy pęczaku
100 g suszonych śliwek lub suski sechlońskiej
100 g płatków migdałów
100 g rodzynek
miód
laska wanilii
sól

(Przepis dla 4 osób) Śliwki i rodzynki namocz około godziny przed przygotowaniem kaszy. Kaszę opłucz 3 razy zimną wodą, aby oczyścić ją z otrąb i pyłu. Zalej 1 litrem zimnej wody, przykryj garnek przykrywką i gotuj na wolnym ogniu lub w piekarniku rozgrzanym do 150 st. C przez ok. 20 min od momentu zagotowania. Kasza powinna być miękka i sypka. Do kaszy dodaj odsączone rodzynki, w całości śliwki, migdały, ziarenka wyskrobane z wanilii, dopraw miodem i solą. Podawaj na ciepło.
Rada: To danie z południa Polski, z okolic Gdowa i Wieliczki. Galasa podawano zimą lub na przednówku - składniki dania można było przechowywać w spiżarni aż do późnej wiosny. Galas był tani, łatwy w przygotowaniu i pożywny.

Autor: Zbigniew Kurleto

Tabule z pęczaku Tabule z pęczaku Fot. Junona Lamcha-Grynberg

Tabule z pęczaku

Tabule (lub tabbouleh) to sałatka popularna zwłaszcza w kuchni libańskiej. Zwykle przygotowuje się ją z kuskusu lub bulguru, ale jeśli chcesz, możesz użyć również pęczaku.

Tabule z pęczaku

1 szklanka pęczaku
4 średnie pomidory lub 1 gałązka pomidorów truskawkowych
1 ogórek wężowy
1 duży pęczek pietruszki
1 pęczek lub doniczka mięty
1 pęczek lub doniczka kolendry
1 duża czerwona cebula
2 ząbki czosnku
1/4 szklanki oliwy
1/4 szklanki soku z cytryny
1 łyżeczka kuminu
sól
pieprz świeżo mielony
prażony sezam do posypania

Ugotuj szklankę pęczaku w dwóch szklankach wody. Gdy kasza się gotuje, pokrój warzywa: w kostkę pomidory (truskawkowe na ćwiartki) i ogórek. Posiekaj zioła. W misce wymieszaj drobno posiekane warzywa, zioła, rozgnieciony czosnek, drobno poszatkowaną cebulę, dodaj oliwę i sok z cytryny. Przestudzoną kaszę, ale jeszcze ciepłą, wymieszaj z przygotowanym sosem, dodaj przyprawy, przełóż do mniejszych miseczek, przykryj i wstaw do lodówki na godzinę lub dłużej. Przed podaniem każdą porcję wyłóż na talerz, posyp uprażonym sezamem i ewentualnie skrop jeszcze sokiem z cytryny.

Autor: Junona Lamcha-Grynberg

Gołąbki z pęczaku i grzybów Gołąbki z pęczaku i grzybów Fot. Adam Sztokinier, stylizacja: Maryla Musidłowska

Gołąbki z pęczaku i grzybów

Gołąbki z pęczaku i grzybów uznawane są za specjał pomorskiej kuchni. Podaje się je przede wszystkim w dni postne, na przykład na wigilijnej wieczerzy, ale również podczas różnorodnych lokalnych uroczystości, np. dożynek czy festynów. Podobnie, jak klasyczne gołąbki, niektórzy przyrządzają je także w sosie pomidorowym.

Gołąbki z pęczaku i grzybów

2 męskie garście suszonych grzybów
2 szklanki pęczaku
1 głowa kapusty (niby powinna być biała, ale z włoskiej są delikatniejsze)
2 dorodne cebule
20 dag słoniny pokrojonej w drobną kostkę
2 jajka do pary
sól i pieprz

Grzyby moczymy przez noc, a rano gotujemy do miękkości w lekko osolonych 2 litrach wody. Odcedzamy, wywar zachowujemy. Pęczak zalewamy 5 szklankami wywaru z grzybów i gotujemy do miękkości na malutkim ogniu. W tym czasie usuwamy głąb z kapusty i wkładamy ją do wielkiego gara pełnego wrzącej osolonej wody. Gotujemy przez około 10 minut. Należy teraz oddzielić od siebie liście kapusty, można to zrobić na kilka sposobów. Dość wygodnie jest za pomocą dwóch drewnianych łyżek odrywać je jeden po drugim, gdy kapusta jest w garze. Z liści odcinamy niepotrzebne stwardnienia. Siekamy cebulę i szklimy na słoninie. Grzyby siekamy. Do przestudzonego (aby jajka się nie ścięły) pęczaku dodajemy cebulę, posiekane grzyby i jajka. Dobrze doprawiamy solą i pieprzem. Dokładnie mieszamy. Napełniamy liście farszem i ciasno zwijamy. Na dno szerokiego rondla lub naczynia do zapiekania wkładamy zewnętrzne, zniszczone liście kapusty, układamy na nich ciasno gołąbeczki. Zalewamy resztą wywaru z grzybów. Powinny być w trzech czwartych przykryte. Jeśli trzeba, dolewamy wody, pilnując, by wywar był słony. Przykrywamy pokrywką i wstawiamy do piekarnika nagrzanego do 180°C. Można też postawić na malutkim ogniu. Teraz zaczynamy godzinne duszenie. A potem to już tylko jedzenie i jedzenie.

Autor: Magda Gessler (przepis pochodzi z książki "Smaczna Polska. Regionalny przewodnik kulinarny")

Krupnik z pęczaku ze skorzonerą Krupnik z pęczaku ze skorzonerą Fot. Marta Dymek

Krupnik z pęczaku ze skorzonerą

Skorzonera, zwana inaczej wężymordem, była niegdyś bardzo popularna w polskiej kuchni. Obecnie, wraz z modą na sezonową kuchnię, powróciła do łask i można ją znaleźć w niektórych warzywniakach oraz sklepach ze zdrową żywnością. W smaku przypomina szparagi, pozbawiona jest jednak włókien. Jeśli jej nie posiadasz, pyszny krupnik przygotujesz i bez niej.

Krupnik z pęczaku ze skorzonerą

100 g skorzonery
100 g marchewki
100 g pietruszki
200 g ziemniaków
100 g pora
olej
2 liście laurowe
3 ziarna ziela angielskiego
2 ząbki czosnku
150 g kaszy pęczak
2 litry wody
1 łyżeczka lubczyku
1 łyżeczka majeranku
sól
świeżo zmielony czarny pieprz
koperek lub natka pietruszki

Warzywa korzeniowe obieramy i kroimy w kostkę, pora - w cienkie talarki. Na dnie garnka z grubym dnem rozgrzewamy kilka łyżek oleju, wrzucamy warzywa razem z liśćmi laurowymi, zielem angielskim i posiekanym czosnkiem. Smażymy 10 minut na małym ogniu, co jakiś czas mieszając. Dodajemy pęczak, mieszamy, wlewamy wodę, wrzucamy lubczyk i majeranek. Gotujemy 20 minut, aż kasza będzie miękka. Doprawiamy solą i pieprzem, przed podaniem posypujemy zupę posiekanym koperkiem lub natką pietruszki.

Autor: Marta Dymek