Świąteczne mięsiwa

Może być jeszcze bardziej świątecznie? Może! Pieczona szynka świetnie komponuje się z jednym z niezastąpionych składników świątecznego menu - suszonymi śliwkami. Pycha!

Składniki:

1 kg szynki bez skóry i kości
sól
grubo mielony pieprz
300 g suszonych śliwek
100 ml czerwonego wina
2 łyżki sklarowanego masła
1 ząbek czosnku
1 łyżeczka majeranku
oliwa

Sposób przygotowania:

Mięso płuczemy w zimnej wodzie, osuszamy, równomiernie nacieramy pastą z soli, pieprzu, majeranku, rozgniecionego czosnku i odrobiny oliwy. Pozostawiamy na 2 godziny w chłodnym miejscu. W tym czasie możemy krótko obgotować śliwki, jeśli są bardzo twarde. Jeśli są miękkie, nic z nimi nie trzeba robić, tylko usunąć pestki. Mięso wyjmujemy z lodówki i rumienimy z każdej strony na sklarowanym maśle. Zdejmujemy z ognia, nacinamy wzdłuż na całej długości, ale nie głęboko. W powstałą kieszeń wpychamy połowę śliwek i spinamy mięso wykałaczkami ponad nadzieniem. Rozgrzewamy piekarnik do 160 st. C (z termoobiegiem). Mięso układamy w brytfannie, podlewamy tłuszczem ze smażenia, dodajemy kilka łyżek gorącej wody. Przykrywamy, wkładamy na 1,5 godziny do piekarnika. Przez pierwszych 45 minut nie zdejmujemy pokrywki, potem pieczemy już w otwartej brytfannie i polewamy mięso od czasu do czasu wytworzonym sosem. Na 15 minut przed końcem wrzucamy do brytfanny resztę śliwek i wlewamy wino. Pieczeń wyjmujemy i kroimy, podajemy ze śliwkami z brytfanny. Sos cedzimy, redukujemy przez chwilę, gotując bez pokrywki na mocnym ogniu. Można go zagęścić, dodając (już po zredukowaniu) kawałek zimnego masła albo nieco mąki ziemniaczanej rozprowadzonej w wodzie, ale nie jest to absolutnie konieczne.

Autor: Natalia Nowak-Bratek

Wśród przystawek króluje pasztet - pięknie wypieczony, lekko wilgotny, aromatyczny - prawdziwa duma gospodyni. Ten przepis to ukłon w stronę tradycyjnej kuchni polskiej. Mieszanka mięs, użytych do wykonania pasztetu sprawia, że jego smak jest wyjątkowy.

Składniki:

500 g cielęciny (kark, łopatka, nerkówka)
250 g podgardla wieprzowego lub surowego boczku
100 g włoszczyzny (cebula, marchew, pietruszka)
10 g suszonych borowików lub podgrzybków
1-2 liście laurowe
po kilka ziaren ziela angielskiego i pieprzu
sól
60 g słoniny
400 g wątroby cielęcej lub wieprzowej
60 g czerstwej bułki
mielony pieprz
spora szczypta świeżo startej gałki muszkatołowej
szczypta mielonego imbiru
3 jajka
30 g masła do przygotowania formy

Sposób przygotowania:

Cielęcinę, podgardle lub boczek oraz obrane warzywa i grzybki myjemy, dodajemy liście laurowe i ziarna ziela angielskiego oraz pieprzu. Zalewamy wodą, gotujemy na wolnym ogniu, aż mięso będzie miękkie. Solimy do smaku mniej więcej w połowie czasu gotowania. Dodajemy słoninę, gotujemy jeszcze 30 minut. Gdy mięso jest już bardzo miękkie, zdejmujemy z ognia i studzimy. Wątrobę obieramy z błony, kroimy w plastry, zalewamy połową szklanki wrzącego wywaru z gotowania mięsa. Dusimy 5 minut. Bułkę zalewamy połową szklanki wywaru, odstawiamy. Przepuszczamy przez maszynkę - dwukrotnie - mięso, podgardle lub boczek, wątrobę i bułkę. Podczas pierwszego mielenia zakładamy sitko z dużymi oczkami, podczas drugiego - z drobnymi. Otrzymaną masę solimy, pieprzymy, przyprawiamy gałką muszkatołową, imbirem i starannie ucieramy z jajkami, aż powstanie pulchna masa. Keksówkę lub dwie mniejsze foremki smarujemy masłem, dno wykładamy pokrojoną w cieniutkie plasterki ugotowaną słoniną. Wkładamy do formy tyle masy pasztetowej, aby sięgała do 3/4 wysokości. Formy zawijamy szczelnie w folię aluminiową, ustawiamy w dużej brytfannie z wodą i przykrywamy (woda powinna sięgać do połowy formy). Gotujemy godzinę lub półtorej, w zależności od wielkości foremek. Pasztet studzimy, okrawamy szerokim nożem, wyjmujemy na półmisek. Pasztet można także ustawić na blasze z wodą, wstawić do piekarnika nagrzanego do 190 st. C i piec - także około 1-1,5 godziny. (na podstawie przepisu z książki "kuchnia polska", Warszawa, 1957, Polskie Wydawnictwa Gospodarcze)

Kaczka wymaga dłuższej chwili spędzonej w piekarniku, ale jest stosunkowo prosta w przygotowaniu. Dlatego warto ją podać na święta - bez wysiłku można zaskoczyć gości tradycyjnym, eleganckim daniem.

Składniki:

kaczka o wadze +/- 2kg
800 g ziemniaków
4 małe jabłka
garść suszonej żurawiny
3-4 ząbki czosnku
2 łyżki świeżego tymianku
1.5 łyżeczki soli morskiej
1 łyżka miodu
pieprz

Sposób przygotowania:

Dzień przed planowanym posiłkiem natrzyj kaczkę tymiankiem, solą i drobno posiekanym czosnkiem (również wewnątrz). Kaczkę połóż na kratce nad głęboką blachą i wstaw do piekarnika o temperaturze 200 stopni C na godzinę i 30 minut. Co kwadrans polewaj kaczkę wytapiającym się z niej tłuszczem. Ziemniaki pokrój w ćwiartki lub w ósemki, jeśli są duże. Z głębokiej blachy, która znajdowała się pod kaczką, odlej wytopiony tłuszcz. Umieść na niej ziemniaki i kaczkę. Piecz przez kolejną godzinę.
Autor: Ania Starmach (przepis pochodzi z książki: "Pyszne. Na każdą okazję")

Wolisz karkówkę? Ta jest naprawdę aromatyczna, a robi się ją ekspresowo! A dodatkowa zaleta jest taka, że możesz ją podawać i na ciepło, i na zimno.

Składniki:

kawałek (około kilograma) karkówki
12 listków świeżej szałwii
sól
chilli w proszku
2 łyżki musztardy Dijon

Oraz:
2 łyżki oliwy i 2 łyżki wody - do brytfanny
1 łyżka miodu
sok z 1 cytryny do sosu ew. listki natki do dekoracji

Sposób przygotowania:

Rozgrzewamy piekarnik do 190 st. C. Nacinamy mięso wzdłuż, mniej więcej do połowy grubości, i rozkładamy je jak książkę. Powstały płat obkładamy 8 listkami szałwii, solimy i pieprzymy, a następnie składamy mięso, tak aby wyglądało, jak przed rozkrojeniem. Obwiązujemy bawełnianą nicią. Do brytfanny wlewamy oliwę i wodę. Pieczeń smarujemy z każdej strony musztardą, oprószamy solą i chilli, układamy w brytfannie. Pozostałe listki szałwii wrzucamy do oliwy w brytfannie. Pieczemy 45 minut, a potem wyjmujemy mięso na deskę do krojenia i pozostawiamy, aby chwilę "odpoczęło". Do brytfanny, w której piekła się karkówka, wlewamy miód i sok z cytryny. Zagotowujemy, cedzimy, gotujemy bez przykrywki, aż sos odparuje i nieco zgęstnieje. Podajemy do mięsa, które dekorujemy natką.

Autor: Natalia Nowak-Bratek

Wolisz coś na ciepło? Sos piernikowy to doskonały dodatek zarówno do pieczonych mięs (w tym kaczki czy gęsi), jak i podsmażonego karpia.

Składniki:

230 g surowego wędzonego boczku
2 kg selera korzeniowego
2 kg schabu z kością
sól i pieprz
3 łyżki soku pomarańczowego
1 łyżka płynnego miodu
350 ml wytrawnego czerwonego wina
180 ml porto tawny
150 ml soku pomarańczowego
3 garści (niecała szklanka) pokruszonego piernika dojrzewającego
60 ml śmietanki 30%
20 g zimnego masła
sól do smaku

Sposób przygotowania:

Rozgrzewamy piekarnik do 175°C. Boczek kroimy w paski, rumienimy na suchej patelni, odsączamy na ręczniku papierowym, zachowujemy odrobinę tłuszczu z patelni. Selera obieramy i kroimy w kostkę o boku 1,5 cm. Mieszamy z tłuszczem, układamy w dużej brytfannie i pieczemy przez pół godziny. Schab oprószamy solą i pieprzem, układamy na podpieczonym selerze (tłuszczem do góry). Pieczemy ok. 2 godzin, skrapiając sosem powstającym podczas pieczenia. Wyjmujemy schab, odkładamy na 10 minut, aby odpoczął. Selera łączymy z boczkiem, sokiem pomarańczowym i miodem, podpiekamy 10 minut, solimy i pieprzymy. Robimy sos. W rondelku redukujemy wino wytrawne i porto oraz sok do objętości 300 ml. Mieszamy z pokruszonym piernikiem, a gdy spęcznieje, miksujemy ze śmietanką. Jeśli sos jest za gęsty, rozrzedzamy go odrobiną gorącej wody. Znów przelewamy do rondelka, chwilę podgrzewamy, mieszamy z masłem, doprawiamy solą. Pieczony schab podajemy z selerem i ciepłym sosem.

Autor: Olga Badowska

Masz piwo imbirowe? W takim razie nie musisz już dodawać imbiru do zwykłego piwa. Jeśli jest słodkie, możesz zmniejszyć nieco ilość cukru, jaką będziesz dodawać do glazury (maksymalnie o połowę).

Składniki:

2 golonki o wadze ok. 1 kg każda
2 l piwa imbirowego (lub piwa typu pils, wymieszanego z 2 łyżeczkami sproszkowanego imbiru)
4 liście laurowe
12 goździków
5 łyżek dżemu pomarańczowo-imbirowego
1.5 łyżki musztardy z całymi ziarnami gorczycy
50 g brązowego cukru
1 łyżka startego świeżego imbiru

Sposób przygotowania:

Golonki wkładamy do rondla i zalewamy piwem imbirowym. Jeśli nie są całkiem przykryte, dolewamy odpowiednią ilość wody. Dodajemy liście laurowe i goździki, zagotowujemy, zmniejszamy ogień, przykrywamy, gotujemy 2-2,5 godziny - zalewa powinna tylko lekko mrugać. Mięso jest gotowe, kiedy zaczyna odchodzić od kości. Rozgrzewamy piekarnik do 220 st. C. Robimy glazurę: mieszamy dżem z musztardą, cukrem i imbirem. Zdejmujemy skórę z golonek, pozostawiając cienką warstwę tłuszczu. Golonki smarujemy glazurą (1/3 zostawiamy do smarowania mięsa podczas pieczenia), układamy w brytfannie wyściełanej folią aluminiową. Odmierzamy 1/2 l wywaru z gotowania golonek, wlewamy do brytfanny dookoła mięsa. Pieczemy 15-20 minut, od czasu do czasu smarując mięso pozostałą glazurą - golonki są gotowe, gdy się przyrumienią. Wtedy wyjmujemy je z piekarnika, a sos cedzimy - jeśli jest zbyt rzadki, odparowujemy przez chwilę, gotując bez pokrywki na mocnym ogniu. Golonki podajemy z sosem oraz purée ziemniaczanym.

Autor: Natalia Nowak-Bratek

A może coś bardziej skomplikowanego? Kupując wołowinę pamiętaj, że do tej potrawy niekoniecznie najlepsza będzie najchudsza. Wybierz raczej taką, w której widać "przerosty" tłuszczu. Dzięki nim mięso będzie bardziej soczyste.

Składniki:

1 mostek wołowy (ok. 2 kg)
1 marchewka
1 cebula
2 ząbki czosnku
2 łodygi selera naciowego
4 gałązki lubczyku
1 łyżka ziaren pieprzu
2 liście laurowe
3 ziarna ziela angielskiego
2 łyżki musztardy Dijon
2 łyżeczki cukru

Sałatka:
2 kalarepki
1 jabłko
4 garście drobnych liści szpinaku
200 g jogurtu naturalnego
kilka posiekanych listków mięty
1 zmiażdżony ząbek czosnku
skórka i sok z 1 cytryny
sól i pieprz do smaku

Sos chrzanowy:
50 g masła
50 g mąki pszennej
600 ml mleka 3.2%
spora szczypta świeżo startej gałki muszkatołowej
sól i świeżo zmielony biały pieprz do smaku
1 korzeń chrzanu średniej wielkości

Sposób przygotowania:

Rozgrzewamy piekarnik do 160 st. C. Mięso wkładamy do żeliwnej brytfanki, wrzucamy obrane i pokrojone w kostkę warzywa oraz lubczyk, pieprz, liście laurowe i ziele angielskie. Wlewamy 2 litry gorącej wody, doprowadzamy do wrzenia, przykrywamy brytfankę pokrywką (lub folią aluminiową, ale bardzo szczelnie). Pieczemy 4 godziny. Wyławiamy warzywa i przyprawy, odcedzamy prawie cały płyn z brytfanki. Mięso smarujemy musztardą wymieszaną z cukrem. Ustawiamy piekarnik na funkcję grillowania i wstawiamy mięso. Podpiekamy 3-5 minut, aż na wierzchu powstanie chrupiąca skorupka. Wyjmujemy i trzymamy w cieple. Robimy sałatkę. Kalarepki i jabłka kroimy w zapałkę, łączymy ze szpinakiem. Mieszamy pozostałe składniki, polewamy sałatkę sosem. Robimy beszamel według przepisu podstawowego - W rondlu na małym ogniu rozpuszczamy masło, tak by się nie zrumieniło. Wsypujemy mąkę i, stale mieszając, podgrzewamy, aż utworzy się blada zasmażka, czyli jakieś 2 minuty. Zdejmujemy z ognia i cienkim strumieniem (ciągle mieszając, by nie powstały grudki) wlewamy zimne mleko. Stawiamy rondel na małym ogniu i podgrzewamy 10-12 minut, mieszając. Nie doprowadzamy do wrzenia. Doprawiamy gałką, solą i pieprzem. Na ostatnim etapie - gdy podgrzewamy gotowy sos - dodajemy starty na grubych oczkach chrzan. Mięso kroimy w plastry, podajemy z sosem i sałatką.

Autor: Olga Badowska