Piernik dojrzewający, ucierany, z marchwi... Znajdź swój ulubiony [PRZEPISY]

Piernik to ozdoba wielu świątecznych stołów. Niby to jedno ciasto, a tyle wersji! Oto kilka różnorodnych przepisów.
Dojrzewający piernik Dojrzewający piernik Fot. Łukasz Zandecki / Agencja Wyborcza.pl

Piernik dojrzewający, ucierany, z marchwi... Znajdź swój ulubiony [PRZEPISY]

Piernik to ozdoba wielu świątecznych stołów. Niby to jedno ciasto, a tyle wersji! Oto kilka różnorodnych przepisów.

Klasyczny piernik dojrzewający, nazywany czasem staropolskim, to ciasto, które potrzebuje dużo (dobrej jakości!) miodu. Dzięki niemu jest pyszne, ale po upieczeniu bardzo twarde i potrzeba czasu, by zmiękło (4-5 dni).

Samo ciasto też trzeba przygotować wcześniej - przynajmniej 2-3 tygodnie przed pieczeniem. Niektóre gospodynie robią je nawet 5-6 tygodni przed świętami. Więcej o pierniku dojrzewającym możecie przeczytać tutaj.

A gdy nie zdążysz zrobić ciasta na piernik dojrzewający? Nie wszystko stracone, mamy też przepisy na inne pyszne pierniki...

Piernik dojrzewający - przepis

Składniki:

1/2 kg miodu
2 szklanki cukru
25 dag smalcu lub masła
1 kg mąki pszennej
3 jajka
3 łyżeczki sody oczyszczonej
1/2 szklanki mleka
1/2 łyżeczki soli
2 torebki przypraw do piernika

Sposób przygotowania:

Miód, cukier i smalec lub masło podgrzewaj powoli, niemal do zawrzenia. Odstaw masę do ostygnięcia. Gdy będzie już letnia, dodaj stopniowo, wyrabiając ciasto ręką, mąkę, sodę rozpuszczoną w zimnym mleku, sól i przyprawy. Ciasto starannie wyrób, nadaj mu kształt kuli, włóż do kamionkowego garnka, przykryj ściereczką i pozostaw w chłodnym miejscu, by dojrzewało przez 3-4 tygodnie. Dojrzałe ciasto podziel na 2-3 części. Każdą porcję rozwałkuj, włóż do natłuszczonej formy i piecz ok. 30 minut w temp. 180°C. Ostudzone placki możesz przełożyć powidłami. A jeśli cienko rozwałkujesz ciasto, możesz powycinać z niego foremką małe pierniczki na choinkę (piecze się je 10 minut). Pierniki trzeba upiec 4-5 dni przed świętami, bo zaraz po upieczeniu są twarde i trzeba czasu, by skruszały.

Pierniki Pierniki Fot. Natalia Nowak-Bratek (krewimleko.wordpress.com

Piernik ucierany - na szybko

Piekąc piernik możesz wykorzystać gotową przyprawę do piernika zamiast cynamonu, imbiru, anyżu itp. Pamiętaj jednak, żeby sprawdzić jej skład - wiele dostępnych w sklepach to głównie... cukier. A przecież o aromat i smak przypraw tu chodzi!

Składniki (na 1 keksówkę):

120 ml płynnego miodu
2 łyżki brązowego cukru
120 g mąki
1/2 łyżeczki mielonego cynamonu
1/2 łyżeczki mielonego imbiru
1/2 łyżeczki pieprzu
1/4 łyżeczki mielonej gałki muszkatołowej
1/4 łyżeczki mielonego anyżu
1/4 łyżeczki mielonego ziela angielskiego
1/4 łyżeczki mielonych goździków
szczypta soli
1 i 1/4 łyżeczki proszku do pieczenia
2 łyżki posiekanych orzechów włoskich
1 łyżka posiekanej kandyzowanej skórki cytrusów
1 jajko
60 ml mleka masło i mąka do formy

Sposób przygotowania:

Rozgrzewamy piekarnik do 175°C. W rondelku rozpuszczamy miód i cukier. Przesiewamy mąkę, dodajemy przyprawy, sól i proszek do pieczenia, wymieszane z orzechami i skórką. Powoli miksujemy, dodając jajko roztrzepane z mlekiem. Dalej ubijając, cienką strużką wlewamy miód z cukrem. Keksówkę natłuszczamy masłem i oprószamy mąką, wlewamy masę i wyrównujemy wierzch. Pieczemy ok. 50 minut. Uwagi: -  pierniczki mogą być twarde. Skruszeją, jeśli będziemy je trzymać w puszce z kawałkiem jabłka - powinny zmięknąć po kilku dniach.-  szczelnie zamknięte pierniczki można przechowywać nawet przez 2 miesiące. -  aby pierniczki były jeszcze bardziej aromatyczne, można użyć melasy (zamiast miodu) i cukru brązowego (zamiast białego). -  na skróty: w sklepach są dostępne gotowe przyprawy do pierników - na podaną w przepisie ilość ciasta wystarczą 2-3 łyżeczki gotowej mieszanki; zachęcamy jednak do zrobienia własnej przyprawy.

Autor: Olga Badowska

Piernik królewski

Naprawdę królewskie ciasto, przełożone kremem budyniowym.

Składniki:

500 g (3 i 1/3 szklanki) mąki pszennej
50 ml mleka 3 proc.
70 g masła
1 jajko
200 g (1 szklanka) cukru
20 ml (1 łyżka) płynnego miodu
1 i 1/2 łyżeczki sody
1/4 łyżeczki soli
2 łyżeczki przyprawy do pierników
krem:
350 ml mleka
200 g (1 szklanka) cukru
200 g (1 kostka) masła
4 żółtka
1 opakowanie budyniu waniliowego
2 tabliczki (200 g) gorzkiej czekolady
100 g orzechów włoskich

Sposób przygotowania:

Mąkę wymieszaj z przyprawą do pierników, solą i sodą. W rondelku na bardzo małym ogniu rozpuść masło, dodaj mleko, cukier i miód, wymieszaj, ostudź do temperatury pokojowej. Do mąki dodaj ostudzony płyn, wyrób i dodaj jajko. Wyrób dokładnie ciasto, podziel na dwie części. Rozwałkuj na równe placki. Przełóż na blachę wyłożoną papierem do pieczenia i lekko natłuszczonej. Wstaw do piekarnika rozgrzanego do 120 st. C i piecz około 10 minut. Odstaw do wystygnięcia. Przygotuj krem: w 1/2 szklanki mleka rozprowadź budyń. Pozostałe mleko zagotuj, dodaj cukier oraz budyń. Zagotuj, zdejmij z ognia, dodaj masło, wymieszaj, a następnie pojedynczo dodawaj żółtka i ucieraj krem. Odstaw do wystygnięcia. Gotowym kremem przełóż upieczone placki piernikowe. Udekoruj polewą czekoladową (połamane tabliczki czekolady rozpuść w kąpieli wodnej) i posiekanymi orzechami.

Autor: Zbigniew Kurleto

Piernik z alkoholowymi śliwkami Piernik z alkoholowymi śliwkami Fot. Katarzyna Kozioł

Piernik z alkoholowymi śliwkami

Zamiast przyprawy do piernika, możesz dodać dodatkowe 1/2 łyżeczki cynamonu i imbiru oraz po 1/4 łyżeczki mielonej gałki muszkatołowej, mielonego anyżu, mielonego ziela angielskiego i mielonych goździków.

Składniki:

Na ciasto:
300 g mąki
3 jajka
100 g cukru pudru
1/4 szklanki mleka
50 g masła
120 g miodu
1 łyżeczka cynamonu
2 łyżeczki przyprawy do piernika
1/4 łyżeczki imbiru
2 płaskie łyżeczki sody
Dodatkowo:
150 ml alkoholu np. wódki lub rumu
200 g suszonych śliwek
Polewa:
2 łyżki masła
100 g gorzkiej czekolady
3 śliwki z alkoholu

Sposób przygotowania:

Śliwki, dzień przed pieczeniem piernika, wrzuć np. do półlitrowego słoika i zalej alkoholem. Od czasu do czasu potrząsaj słoikiem, a więc dobrze, aby był zakręcony. Przed wrzuceniem do ciasta piernikowego, śliwki odsącz i pokrój na kawałeczki (3 pokrojone śliwki odłóż i później dodaj do polewy). Do rondelka włóż miód, masło, przyprawy i podgrzewaj, aż całość zacznie wrzeć. Zostaw do przestygnięcia. W miseczce połącz jajka z cukrem i ubij na puszystą masę. Następnie partiami dodawaj do niej masę miodową, miksując na najszybszych obrotach. Kolejno dodaj mleko oraz mąkę z sodą i delikatnie połącz całość. Na końcu dodaj pokrojone śliwki i delikatnie wymieszaj łyżką. Przygotuj foremkę, lub wyłożoną papierem keksówkę (10 x 25 cm) i przełóż ciasto. Piecz około 1 godziny w piekarniku nagrzanym do 180°C do tak zwanego "suchego patyczka". Masło i połamaną czekoladę rozpuść w rondelku i mieszaj, aż polewa będzie gładka. Następnie dodaj odłożone śliwki i delikatnie połącz. Polej nią chłodny piernik. Możesz dodatkowo udekorować wg uznania.

Autor: Katarzyna Kozioł

Piernik z marchwi Piernik z marchwi Fot. Arkadiusz Ścichocki / AG]

Piernik z marchwi

Piernik marchewkowy to jakiś nowoczesny wymysł? Nie, to polska tradycja z Kaszub.

Składniki:

50 dag mąki
3 szklanki startej marchwi (najlepiej słodkiej soczystej karotki)
4 jajka
1/2 kostki masła
1 szklanka cukru
do smaku nieco miodu
korzenna przyprawa do piernika
garść grubo pokrojonych orzechów włoskich
2 łyżki karmelu (łyżka cukru stopionego na patelni i zagotowana z łyżką wody)
2 łyżeczki proszku do pieczenia
masło i tarta bułka do formy

Sposób przygotowania:

Wymieszaj wszystkie składniki - najlepiej w podanej kolejności. Powstałe ciasto o konsystencji gęstej śmietany wlej do natłuszczonej i wysypanej tartą bułką formy keksowej. Piecz około godziny w temp. 180 st. C. Jeśli wbity w ciasto patyczek po wyjęciu jest suchy, ciasto jest gotowe. Możesz oprószyć je cukrem pudrem lub polukrować. Ciężki, wilgotny, pachnie korzeniami i smakuje jak prawdziwy piernik. Kaszubki piekły go często na Boże Narodzenie.

Piernik z bakaliami Piernik z bakaliami Fot. Łukasz Giza / Agencja Wyborcza.pl

Piernik z bakaliami

Piernik z bakaliami to coś dla wielbicieli klasyki. Można dodać też namoczone wcześniej i posiekane orzechy włoskie.

Składniki:

375 g (2 i 1/2 szklanki) mąki pszennej
125 g rozpuszczonego masła
100 g (1 szklanka) cukru
125 ml (1/2 szklanki) przegotowanej wody
2 łyżeczki proszku do pieczenia
60 ml (3 łyżki) miodu
3 łyżki kakao
1 jajko
1/2 łyżeczki cynamonu
1/2 łyżeczki sproszkowanych lub utłuczonych goździków
50 g skórki pomarańczowej
50 g miękkich rodzynek
50 g posiekanych migdałów bez skórki
50 g posiekanych suszonych fig

Sposób przygotowania:

W rondlu o grubym dnie z cukru przygotuj karmel. Zdejmij z ognia, dolej wodę, wymieszaj i ponownie postaw na ogień, zagotuj. Dodaj miód oraz kakao - tylko podgrzej i odstaw do wystygnięcia. Mąkę przesiej i wymieszaj z proszkiem do pieczenia, cynamonem, imbirem i goździkami. Dodaj ostudzoną masę karmelową i dokładnie wymieszaj, potem dolej rozpuszczone i przestudzone masło. Na koniec dosyp bakalie i całość delikatnie wymieszaj. Masę przełóż do kwadratowej formy lekko natłuszczonej i wyłożonej pergaminem. Wstaw do piekarnika rozgrzanego do 150 st. C i piecz około godziny. Wyjmij i ostudź. Piernik przechowuj w szczelnie zamkniętym pojemniku.

Autor: Zbigniew Kurleto

Sernik piernikowy Sernik piernikowy Fot. Natalia Nowak-Bratek (krewimleko.wordpress.com

Sernik piernikowy

A jeśli wśród gości są tacy, którzy nie wyobrażają sobie świąt bez sernika? Da się to pogodzić! Takie ciasto może być też słodkim sposobem na świętowanie Nowego Roku - do przygotowania spodu można wykorzystać pierniczki bożonarodzeniowe, które uchowały się gdzieś w szafce.

Składniki (na tortownicę o średnicy 22 cm):

Spód:
250 g pierniczków
1 łyżka cukru pudru
80 g masła
Nadzienie:
170 ml śmietanki kremówki
100 g cukru pudru
400 g kremowego serka
200 g ricotty
2 jajka + 1 żółtko
1 łyżka mąki pszennej
1/4 łyżeczki mielonego imbiru
1/4 łyżeczki mielonego ziela angielskiego
ziarenka z 1 laski wanilii

Sposób przygotowania:

Rozgrzewamy piekarnik do 200 st. C. Pierniczki miksujemy w malakserze, łączymy z cukrem pudrem i rozpuszczonym masłem. Wylepiamy masą dno i brzegi tortownicy. Pieczemy 5 minut, studzimy. Zmniejszamy temperaturę piekarnika do 170 st. C. Robimy nadzienie. Ubijamy śmietankę, dodając cukier puder. Oddzielnie ubijamy kremowy serek z ricottą, kolejno miksujemy z jajkami i żółtkiem, delikatnie łączymy z ubitą śmietanką. Mieszamy z mąką, przyprawami i wanilią. Wlewamy masę na podpieczony spód, wstawiamy do piekarnika na 45-60 minut. Wyłączamy piekarnik, uchylamy drzwiczki i zostawiamy sernik na godzinę. Wystudzone ciasto wstawiamy do lodówki na 3 godziny, aby całkowicie się zestaliło.

Autor: Olga Badowska

Tort orzechowy Engadin Tort orzechowy Engadin Fot. Arkadiusz Ścichocki / Agencja Wyborcza.pl

Piernik jabłkowy

Dla tych, którzy nade wszystko kochają szarlotki - nawet, gdy pieką piernik.

Składniki:

Cynamonowe orzechy:

1 białko ubite na półsztywno
1 szklanka orzechów włoskich
2 łyżki cukru
1/2 łyżeczki cynamonu

Ciasto:

1 kostka masła
po 2 jabłka granny smith i jonagold
1.75 szklanki mąki
1 łyżeczka cynamonu
1 łyżeczka sody
1/2 łyżeczki przyprawy do pierników
1/2 łyżeczki mielonych goździków
1/2 łyżeczki soli
1.25 szklanki cukru
1 jajko
1 szklanka posiekanych orzechów włoskich
1/2 szklanki rodzynek
po 2 łyżki masła i bułki tartej

Krem:

25 dag serka kremowego (np. Turek)
1/2 kostki miękkiego masła
1 szklanka cukru pudru
1 cukier waniliowy

Sposób przygotowania:

Przygotuj orzechy: wymieszaj składniki, rozsmaruj na blasze wyłożonej pergaminem. Piecz 10 minut w temp. 190°C. Ostudź, posiekaj. Zrób ciasto: rozpuść łyżkę masła i dodaj obrane i posiekane jabłka. Przykryj i duś, aż owoce będą miękkie. Zdejmij przykrywkę i duś, aż sok odparuje. Jeśli jabłka się nie rozpadną, rozgnieć je tłuczkiem, a potem ostudź. Piekarnik rozgrzej do 180°C. Dwie tortownice posmaruj masłem i posyp bułką tartą. Połącz mąkę, sodę, cynamon, przyprawę, mielone goździki i sól. Mikserem utrzyj resztę masła z cukrem. Wbij jajko. Ubijaj dalej, wsypując połowę mąki z przyprawami. Dodaj jabłka i resztę mąki. Miksuj, aż składniki się połączą. Włóż posiekane orzechy i rodzynki. Ciastem napełnij formy i piecz 40 minut. Przygotuj krem: serek utrzyj z masłem, dodaj cukier waniliowy i cukier puder. Miksuj, aż składniki się połączą. Jeden placek piernikowy posmaruj połową kremu, przykryj drugim plackiem i posmaruj wierzch kremem. Posyp cynamonowymi orzechami i wstaw na 30 minut do lodówki.

Korzenne ciasto pietruszkowe z bazylią tajską i kremem z mascarpone i z szałwią Korzenne ciasto pietruszkowe z bazylią tajską i kremem z mascarpone i z szałwią Fot. Zosia Różycka i Ola Szwarc

Korzenne ciasto pietruszkowe z bazylią tajską i kremem z mascarpone i z szałwią

Nowoczesna wariacja na temat piernika. Bardzo efektownie prezentuje się na stole.

Składniki (na foremkę o średnicy ok. 25cm):

Ciasto:
4 jajka
200 ml oleju
200 g cukru
400 g pietruszki; obranej i startej na tarce
320 g mąki
1 łyżeczka proszku do pieczenia
1 łyżeczka sody
1 łyżeczka suszonego imbiru
1 łyżeczka cynamonu
1 łyżeczka przyprawy do piernika
szczypta soli
garść posiekanej bazylii tajskiej
Krem:
100 g białej czekolady
150 g masła
750 g mascarpone
250 g serka śmietankowego
cukier puder do smaku
garść posiekanej szałwii

Sposób przygotowania:

Jajka zmiksować z cukrem i olejem aż będą puszyste. Dodać mąkę zmieszaną z proszkiem, przyprawami i bazylią. Dobrze zamieszać i na koniec dodać startą pietruszkę. Przełożyć do formy i piec około 1 godziny w 180 st.C. Białą czekoladę i masło na krem stopić w kąpieli wodnej. Mascarpone zmieszać z serkiem śmietankowym i stopioną czekoladą z masłem. Energicznie mieszać. Dodać cukru pudru do smaku według uznania i garść posiekanej szałwii. Ciasto przekroić i posmarować kremem. Udekorować listkami szałwii i bazylii.

Autor: Zosia Różycka i Ola Szwarc

Copyright © Agora SA