Jak po maśle

Wszyscy szefowie kuchni (a zwłaszcza francuscy) wiedzą, że w kuchni nie może zabraknąć masła. Bez niego nie ma przecież ciasta francuskiego i kruchego, a także klasycznych sosów - beszamelu i holenderskiego. Jeśli chcesz, możesz zrobić je samodzielnie - po prostu trzymaj się instrukcji z naszego materiału "Jak zrobić domowe masło? To prostsze niż myślisz!".
Ciastka francuskie z jabłkiem Ciastka francuskie z jabłkiem Fot. Tata Studio

Ciastka francuskie z jabłkiem

Własnoręczne przygotowywanie klasycznego ciasta francuskiego jest dosyć czasochłonne. Sporym ułatwieniem jest zatem zakupienie gotowego produktu, jednak zwykle zamiast masła, znajdziemy w nim tańsze tłuszcze roślinne.

Ciastka francuskie z jabłkiem

1 opakowanie (500 g) świeżego lub mrożonego ciasta francuskiego
6 jabłek kwaskowych, np. papierówki lubreneta
3-4 łyżki cukru
mielony lub pokruszony cynamon (opcjonalnie)
cukier puder do posypania

Ciastka francuskie z jabłkiem - sposób przygotowania: Ciasto rozłóż na stolnicy (jeśli używasz mrożonego, najpierw je rozmroź) i wytnij prostokątne płaty dowolnej wielkości (możesz też wyciąć okręgi). Przełóż je na blachę wyłożoną papierem do pieczenia. Pamiętaj, żeby zachować między nimi odstęp, bo ciasteczka będą rosły podczas pieczenia. Jabłka umyj, obierz, usuń gniazda nasienne i pokrój w cienkie plasterki. Kawałki jabłek ułóż w harmonijkę na prostokątach ciasta, posyp cukrem i pokruszonym cynamonem (opcjonalnie). Wstaw do piekarnika z włączonym termoobiegiem rozgrzanym do 180 st. C (200 st. C zwykły piec) i piecz 12-15 minut, aż ciasto ładnie wyrośnie i będzie złociste. Ciastka smakują na ciepło i na zimno. Przed podaniem posyp je cukrem pudrem.

Autor: Zuzanna Wiciejowska

Zdjęcie Bukowa Dolina Bijak Drewniany Do Robienia Masła Duży 5l 01277 Zdjęcie Koziol Rio (pomarańczowa) Zdjęcie Witeks Maselnica z nożem do masła Glitter 125046
Bukowa Dolina Bijak Drewnia... Koziol Rio (pomarańczowa) Witeks Maselnica z nożem do...
Sprawdź ceny ? Porównaj ceny ? Sprawdź ceny ?
źródło: Okazje.info
 Fot. Agata Jakubowska / Agencja

Kruche ciasto z owocami

Kruche ciasto jest z pewnością prostsze w przygotowaniu od ciasta francuskiego, jednak trzeba pamiętać o dwóch kwestiach. Przede wszystkim składniki należy najpierw posiekać nożem do konsystencji kruszonki, a następnie dosyć szybko zagnieść, aby zbyt długo nie ogrzewać masła. Natomiast surowe ciasto warto chłodzić około godziny w lodówce (nie zamrażarce). Dzięki temu, po upieczeniu będzie naprawdę kruche.

Kruche ciasto z owocami

Ciasto:
400 g mąki pszennej
200 g masła
6 łyżek zimnej wody
szczypta soli

Nadzienie:
450-500 g owoców (np.: wiśnie, truskawki, maliny, borówki - mogą być mrożone)
1 płaska łyżka mąki ziemniaczanej
3-4 łyżki cukru
jajko lub mleko do smarowania
cukier do posypania

Przygotuj ciasto, zagniatając składniki. Zawiń w folię spożywczą i wstaw do lodówki na co najmniej 40 minut.
Przygotuj owoce: oczyść i umyj owoce, większe pokrój na mniejsze kawałki i przełóż do miski. Dodaj mąkę ziemniaczaną i cukier, wymieszaj.
Schłodzone ciasto rozwałkuj na ok. 3-4 mm. Na cieście ustaw formę do ciasta i wytnij koło o promieniu około 3 cm większym niż foremka. Przełóż wycięty krąg do formy, rozłóż równomiernie i przyciśnij mocno, by na całej powierzchni równo przylegało. Nożem obetnij brzegi ciasta wystające poza formę. Przełóż owoce do formy i rozłóż równomiernie. Z pozostałego ciasta wytnij paski o szerokości ok. 1cm. Najpierw na wierzchu ciasta ułóż paski w jedną stronę. Następnie zacznij układać na zmianę poprzeczne, podnosząc co drugi i przeplatając, aż powstanie kratka na całym cieście. Na koniec ułóż pasek na rancie, by zakryć niedoskonałości na brzegach. Małym kieliszkiem wytnij w cieście kilka kółek. Z kółek - też kieliszkiem - odetnij małe listki - po 2-3 na kółko. Na listkach tępą stroną noża wytnij wzorek imitujący żyłkowanie na liściach. Zwilż lekko listki po lewej stronie i ułóż na cieście. Na koniec wierzch ciasta posmaruj roztrzepanym jajkiem lub mlekiem i posyp cukrem. Wstaw na środkową półkę do piekarnika rozgrzanego do 180 st. C i piecz ok. 40 minut. Rada: najlepiej użyć formy do tarty z wyjmowanym dnem lub tortownicy, żeby po upieczeniu łatwo było wyjąć ciasto z formy.

Autor: Maria Szkop

Owoce pod kruszonką Owoce pod kruszonką Fot. Agata Jakubowska / Agencja Wyborcza.pl

Owoce pod kruszonką

Jeśli nie masz czasu na robienie ciasta kruchego (albo po prostu nie chce Ci się czekać), masło możesz wykorzystać również do przygotowania kruszonki, pod którą zapieczesz np. owoce. Poza sezonem wykorzystaj mrożone.

Owoce pod kruszonką

opakowanie mrożonej mieszanki owoców
2 łyżki cukru
2 łyżki mąki ziemniaczanej

Kruszonka:
2/3 szklanki mąki
2/3 szklanki wyłuskanych orzechów włoskich
1/2 szklanki brązowego cukru
6 łyżek masła + masło do formy
sól
cynamon

Przygotuj kruszonkę. Orzechy siekamy na grubą kaszę. Mieszamy dłońmi wszystkie składniki kruszonki, rozcierając masło na lepiące się okruchy.
Naczynie żaroodporne smarujemy masłem. Owoce (nie rozmrażamy ich wcześniej) mieszamy z mąką ziemniaczaną i cukrem, wsypujemy na dno. Na wierzchu równą warstwą rozsypujemy kruszonkę. Wstawiamy do piekarnika rozgrzanego do 190°C. Pieczemy 40 minut, aż wierzch będzie rumiany, a owoce będą bulgotać.

Autor: Agnieszka Kręglicka

Przygotowanie beszamelu Przygotowanie beszamelu Fot. Agata Jakubowska / Agencja Wyborcza.pl

Sos beszamelowy

Beszamel, czyli tak zwany biały sos, został podobno wymyślony w XVII wieku, przez jednego z wysokich urzędników francuskiego dworu - Louisa de Béchameil. Wyśmienicie nadaje się do zapiekanych makaronów i warzyw.

Sos beszamelowy

2 łyżki masła
2 łyżki mąki
2 szklanki mleka
sól
biały pieprz
gałka muszkatołowa

Do rondelka włóż masło i powoli rozpuszczaj na małym ogniu. Rozsyp mąkę na płynne masło i mieszaj trzepaczką, aż składniki się połączą. Nie przyrumieniaj i nie smaż. Od razu, gdy utworzy się jednolita masa, wlej część mleka. Cały czas podgrzewaj na małym ogniu i mieszaj energicznie trzepaczką, by nie powstała wielka klucha. Powoli, porcjami, dolewaj mleko i mieszaj. Pod wpływem temperatury sos będzie gęstniał i nabierał aksamitnej konsystencji, znikną wszystkie ewentualne grudki. Gdy sos uzyska konsystencję gęstej śmietany dopraw solą, białym pieprzem i gałką muszkatołową. Doprowadź do wrzenia, zdejmij z ognia i od razu podawaj.
Rady : sos przyrządzaj bezpośrednio przed podaniem - gdy stygnie tworzy się na nim nieładny kożuch, ciemniejszy od reszty. Możesz dodać do sosu starty żółty ser, musztardę, przecier pomidorowy, zioła, utarty chrzan, czy sok z cytryny. Sos beszamelowy jest znakomity do zapiekania warzyw, np. cykorii.

Autor: Maria Szkop

Śniadanie amerykańskie Śniadanie amerykańskie Fot. MARCIN URBAN

Pankejki

Pancakes (lub pankejki) to amerykańskie, puszyste naleśniczki, do których wykorzystasz i masło i maślankę  (którą można ewentualnie zastąpić mlekiem). Choć tradycyjnie serwuje się je z syropem klonowym, nie musisz od razu biec po niego do sklepu. Wystarczy zwykły miód, albo dowolne, ulubione dodatki, np. dżem lub powidła, mus owocowy, krem czekoladowy, słodki twarożek.

Pankejki

2 szklanki (300 g) mąki pszennej
3 łyżeczki proszku do pieczenia
pół szklanki (100 g) cukru
300 ml mleka
185 ml maślanki
75 g roztopionego masła

W dużej misce wymieszaj mąkę, proszek do pieczenia i cukier. W drugiej misce trzepaczką ubij mleko, maślankę, jajko i roztopione masło. Wlej mieszaninę do suchych składników i dokładnie wymieszaj (możesz użyć miksera). Na rozgrzanej teflonowej patelni smaż niewielkie placuszki, aż na ich powierzchni pojawią się bąbelki. Wtedy przewróć na drugą stronę. Podawaj z syropem klonowym, sosem owocowym, możesz też dodać świeże owoce.

Autor: Zuzanna Wiciejowska

Karpatka Karpatka Fot. Agata Jakubowska / Agencja Wyborcza.pl

Karpatka

Bez masła z pewnością nie obędzie się również tradycyjna karpatka. Przecież jest potrzebne i do ciasta parzonego, i do tradycyjnego, budyniowo-maślanego kremu. Ciasto najlepiej smakuje po schłodzeniu.

Karpatka

Ciasto:
1 szklanka wody
125 g masła
1 szklanka mąki pszennej
5 jajek
1 łyżeczka proszku do pieczenia

Krem:
3 szklanki mleka
3/4 szklanki cukru
2/3 kostki masła
1 op. cukru waniliowego
4 czubate łyżki mąki pszennej
5 czubatych łyżek mąki ziemniaczanej
4 jajka
tłuszcz i kasza manna do nasmarowania brytfanki
cukier puder do posypania

Masło rozpuść w garnku, dolej wodę i zagotuj, następnie dodaj mąkę i chwilę ucieraj, aż powstanie gęsta masa. Gdy masa lekko przestygnie, dodaj do masy proszek do pieczenia i wbijaj pojedynczo jajka, cały czas miksując, aż powstanie gładka, lekko klejąca masa. Natłuść prostokątną brytfankę o wymiarach ok. 20x30 cm i wysyp kaszą manną. Podziel ciasto na dwie części. Jedną rozprowadź w brytfance i wstaw do piekarnika rozgrzanego do 200 st. C. Piecz przez około 25-30 minut (ważnie - nie otwieraj piekarnika w trakcie pieczenia!). Następnie wyłącz piekarnik, uchyl drzwiczki i w ten sposób ostudź ciasto. Drugą część ciasta upiecz w taki sam sposób i ostudź. 2/3 mleka przelej do rondla, dodaj cukry, masło i całość zagotuj. Pozostałe mleko zmiksuj z jajkami i mąką, a następnie wlej do gorącego mleka. Gotuj przez 1-2 minuty, energicznie mieszając, by masa się nie przypaliła i nie powstały grudki. Gorący krem przelej na jeden upieczony wcześniej płat ciasta, pozostawiając około 2 cm wolnego brzegu. Całość przykryj drugim płatem ciasta. Ostudź, wstaw do lodówki, a przed podaniem oprósz cukrem pudrem.
Rada: Jeśli lubisz kremy bardziej maślane, dodaj do składników więcej masła.

Autor: Maria Szkop

Sos holenderski Sos holenderski Fot. Shutterstock

Sos holenderski

Sos holenderski świetnie pasuje do gotowanych szparagów, jajek w koszulkach, czy gotowanej ryby (np. łososia). Jeśli dodasz do niego estragon stworzysz sos bearneński - wyśmienity np. jako dodatek do steków wołowych.

Sos holenderski

1/2 kostki masła
3 - 4 żółtka
sok z 1/2 cytryny
sól
biały pieprz

Masło rozpuścić w garnuszku, nie przypalić! Mikserem ubić żółtka z sokiem z cytryny, solą i pieprzem. Powolutku, stopniowo dodawać gorące masło. Sos powinien zacząć gęstnieć jak majonez. Doprawić i polać ciepłe szparagi z wody. Do sosu można dodać świeże zioła.

Autor: Agnieszka Kręglicka

Maślane bułeczki

Takie drożdżowe mini-chałeczki to świetny sposób na słodkie śniadanie lub deser. Dzięki temu, że nie przygotowuje się je z dodatkiem samych żółtek, a nie całych jajek, ciasto jest bardziej wilgotne i dłużej zachowuje świeżość. Jeśli nie dysponujesz taką ilością żółtek, możesz zastąpić je 3 sporymi jajkami.

Maślane bułeczki

na 30 sztuk:
625 g mąki
250 ml mleka
250 g masła
125 g cukru
75 g drożdży
7 żółtek

Drożdże pokruszyć do miski, zasypać połową cukru i rozetrzeć. Dodać 150 g mąki i letnie mleko (podgrzane do 35 st. C). Wymieszać i odstawić do wyrośnięcia. Żółtka utrzeć mikserem z pozostałym cukrem. u Do miksera wyposażonego w miskę i hak do wyrabiania wsypać pozostałą mąkę, wyrośnięte drożdże, żółtka z cukrem i mieszać na małych obrotach, aż składniki się połączą, a ciasto będzie miękkie i giętkie (można wyrabiać ręcznie, ważne, żeby nie podsypywać mąką). Wyrobione ciasto zdjąć z haka, ułożyć na dnie miski, przykryć wilgotną szmatką i folią. Odstawić, żeby urosło. W temperaturze pokojowej trwa to ok. 90 min. Masło rozpuścić, podgrzewając na małym ogniu. Do wyrośniętego ciasta dodawać powoli masło, cały czas wyrabiając (aż przestanie się lepić). Na dwóch blaszkach z piekarnika położyć papier do pieczenia i posmarować go delikatnie oliwą.
Jak lepić bułki? Wyjąć ciasto, ukroić kawałek i formować z niego wałek o długości ok. 30 cm. Zrobić supeł z ciasta, tak aby zwisające końce miały po 5 cm. Lewy koniec ciasta umieścić na pętli i przełożyć przez środek. Prawy koniec ciasta zawinąć do spodu i przez pętlę do góry. Następnie lekko ścisnąć dwa końce - powinien powstać okrągły obwarzanek. Uformowane bułki ułożyć na blaszce, zachowując odstęp (jeszcze urosną), i odstawić na 15 min. Posmarować je jajkiem rozmieszanym z łyżeczką wody. Przed pieczeniem posypać makiem, sezamem, czarnuszką. Piec 25-30 min w temp. 180 st. C. Po upieczeniu polać lukrem. Smarować konfiturą i masłem.

Autor: Marta Gessler

Copyright © Agora SA