W Polsce trwa właśnie festiwal dokumentalny unikalny na skalę światową - Millennium Docs Against Gravity. To już 15. edycja, a w niej wyjątkowo dużo najlepszych, nagradzanych na świecie dokumentów. My mieliśmy okazję obejrzeć dwie spośród ponad 160 produkcji, jakie możecie zobaczyć w ramach wydarzenia.
Pierwszy z nich, "The Green Lie" (czyli "Zielone kłamstwo") w reżyserii Austriaka Wernera Boote'a, opowiada o tym, jak międzynarodowe korporacje - starając się skłonić nas do zakupu swoich produktów - wmawiają nam, że zostały one wyprodukowane w trosce o środowisko naturalne. Reżyser, wraz ze swoją znajomą Kathrin Hartmann, jeździ po świecie i sprawdza, czy deklaracje zgodne są ze stanem faktycznym.
W drugim filmie, zatytułowanym "Eating Animals" ("Zjadanie zwierząt") przyglądamy się z kolei hodowli zwierząt w USA. Film zainspirowała książka Jonathana Safrana Foera, pod tym samym tytułem. Reżyser Christopher Quinn wraz z Natalie Portman (która jest również lektorem filmu i wieloletnią weganką) pokazują, co dzieje się za zamkniętymi drzwiami hodowli przemysłowych i przedsiębiorstw przetwórstwa żywności. Jeden z farmerów mówi: "Gdyby ludzie wiedzieli, jak produkowane jest to, co jedzą, pewnie przestaliby to jeść". Po obejrzeniu tych filmów trudno się z nim nie zgodzić.
Obydwa filmy opowiadają w gruncie rzeczy o tym samym: jak ogromne korporacje manipulują konsumentami, by zarobić jak najwięcej i ukryć niewygodne dla siebie informacje. Niektóre z nich bywają naprawdę szokujące.
- Gdybyśmy hodowali własne dzieci tak, jak hodujemy kurczaki, w wieku 2 miesięcy ważyłyby około 270 kilogramów - mówi w filmie "Zjadanie zwierząt" Natalie Portman. Przerażające? Wizyta na jednej z ferm, której właściciel zgodził się wpuścić ekipę filmową, nie pozostawia złudzeń. Niektóre kurczęta są tu tak utuczone, że nie są w stanie się nawet ruszyć.
Jak wyjaśnia narratorka filmu, począwszy od lat 50. XX wieku przemysł drobiarski zrobił ogromne postępy w maksymalizowaniu zysku z hodowli kurczaków. Ale pozyskiwanie coraz większej ilości mięsa z jednego kurczaka oznacza, że ciała ptaków stają sie skrajnie zdeformowane (jeden z hodowców próbuje zrozumieć, dlaczego noga kurczaka zgina się niczym elastyczna gumka, z kolei inne ptaki nie są w stanie w ogóle ustać na nogach). Życie kurczaków w masowych hodowlach jest nieustającym pasmem cierpień, czekaniem na śmierć w potwornych warunkach.
Według informacji zawartych w "Eating Animals" w USA około 80 proc. wszystkich produkowanych antybiotyków trafia do hodowli zwierząt.
Rzeczywiście, takie doniesienia pojawiają się w internecie już od 2010 roku. Ich autorzy powołują się na dane z FDA (Amerykańska Agencja Żywności i Leków) przeanalizowane przez The Pew Charitable Trust - organizację pozarządową, zajmującą się informowaniem społeczeństwa o różnorodnych problemach, dotyczących m.in. zdrowia publicznego.
Jak wyjaśniają eksperci wypowiadający się w dokumencie (m.in. zajmujący się infekcjami zwierzęcymi dr Pete Kaiser z Instytutu Roslin), nadmiar antybiotyków w środowisku sprzyja pojawianiu się odpornych na nie superbakterii. A stąd już tylko krok do światowej pandemii, jaka miała miejsce np. w 1918 roku, gdy na świecie miliony osób zachorowały i zmarły na grypę hiszpankę.
Czy kiedykolwiek widzieliście "baseny" wypełnione bordową cieczą, jakie znajdują się niekiedy obok świńskich ferm? Na początku filmu "Zjadanie zwierząt" dowiadujemy się, że są to zbiorniki, do których spływają wszystkie nieczystości, tzw. "hen lagoons". Jeden z okolicznych mieszkańców wyjaśnia, że od kiedy się pojawiły, w pobliskich rzekach zaczęły masowo chorować ryby. Dzieje się tak dlatego, że ogromne pokłady świńskich odchodów trafiają bezpośrednio do ziemi, a z niej do rzek - baseny nie są wybetonowane, ani nawet wyłożone folią zabezpieczającą. Kopie się je bezpośrednio w gruncie.
Jak tłumaczy w dalszej części filmu Bruce Friedrich z Good Food Institute, hodowla zwierząt na masową skalę to - zgodnie z raportami Organizacji Narodów Zjednoczonych - jedna z 2-3 najważniejszych przyczyn zanieczyszczenia wody, powietrza oraz zmian klimatu.
Takie właśnie słowa wypowiada Kathrin Hartmann do towarzyszącego jej podczas zakupów reżysera Wernera Botte'a. By to potwierdzić, bohaterowie dokumentu wybierają się do Indonezji i spotykają tam z Ferim Irawanem, aktywistą działającym przeciwko przemysłowi zajmującemu się produkcją oleju palmowego.
Jak dowiadujemy się z dalszej części materiału, palmy mogą rosnąć tylko tam, gdzie kiedyś rósł las deszczowy. W tym celu nielegalnie wypala się lasy, a na ich miejscu powstają plantacje. Na nich zaś bogaci się niewiele osób, a w każdym razie niewielu mieszkańców Indonezji. Według słów aktywisty kontrole wielkich korporacji, które deklarują dbałość o zrównoważony rozwój, wykazały, że to tylko mrzonka.
"Jeśli w jakimś wysokoprzetworzonym produkcie jest tłuszcz, możesz być pewien, że będzie tam olej palmowy" - mówi Kathrin Hartmann. Przyczyna jest bardzo prosta. To najtańszy tłuszcz na świecie, a przecież każdy konsument chce kupić jak najtaniej. Nic więc dziwnego, że cenę produkcji obniżają również producenci.
"Prawda jest taka, że produkty organiczne i pochodzące ze zrównoważonych upraw są 4-5 razy droższe (albo więcej) niż te produkowane konwencjonalnie" - tłumaczy Ray Patel z Uniwersytetu w Teksasie.
Czytaj również:
Olej palmowy - krwawy i niezdrowy. 8 produktów, w których występuje najczęściej
W czym nie ma oleju palmowego? Lista gotowych dań i przekąsek
NATO podjęło kluczową decyzję ws. Ukrainy. To reakcja na "pilną potrzebę" Zełenskiego
Ławrow o wojnie w Ukrainie: "Polska nadaje ton". Szef MSZ Rosji ujawnia informacje ws. państw NATO
Tragedia w Bydgoszczy. 15-letnia Emilia zginęła na torach. Szkoła zamieściła poruszający wpis
Dźwięk zaniepokoił mieszkańców wsi Sobów. Po kilku dniach znaleziono ją w studni
Sąd skazał uczestnika programu "Rolnicy. Podlasie". Mężczyzna wpadł przez GPS, czujnik ruchu i kamerę
